Beleidsdoel Actieve mobiliteit

Beleidsdoel Actieve mobiliteit

Meer mensen op de fiets, om daarmee bij te dragen aan de bereikbaarheid van onze provincie, aan duurzaamheid en aan de gezondheid van onze inwoners; daarnaast een afname van het aantal (ernstige) ongevallen met betrokkenheid van fietsers

Indicatoren
	Realisatiewaarden				Streefwaarden
Omschrijving	2020	2021	2022	2023	2023	2024	2025	2026
Verplichte indicatoren (BBV)
N.v.t.
Eigen indicatoren
Stijging van het fietsgebruik¹⁾ (2017: 2,87 per persoon per dag)		2,39	2,97	n.n.b.	15% meer t.o.v. 2017		18% meer t.o.v. 2017
Tevredenheid fietsers (rapportcijfer fietsers algemeen)²⁾			7,4	n.v.t.	7,3	7,5	7,5
Aantal slachtoffers onder fietsers terugbrengen naar nul in 2050³⁾ (2019: 134 fietsslachtoffers)		276	355	373	20% t.o.v. 2019		25% t.o.v. 2019
Kwaliteit van het routenetwerk van recreatieve fietsverbindingen in de hele provincie⁴⁾ (op schaal 1–5 sterren)			3,3	n.n.b.	4,5		4,5
Fietsvoorzieningen bij overstappunten(rapportcijfer)²⁾			6,8	n.v.t.	7,1	7,5	7,5
Waardering van het wandelknoopuntennetwerk (op schaal 1-10)⁵⁾		7,8		n.v.t.	7,5		7,9
Lengte van het wandelknooppuntennetwerk (2021 = 3011 km)⁶⁾		3011 km	3011 km	3011 km	idem als in 2021		2% extra km
Knelpunten in openingstijden en bediening van onze vaarwegen verminderen⁷⁾				n.v.t.			geen verslechtering huidige situatie

Deze indicator wordt jaarlijks gemeten en gerapporteerd halverwege het jaar. Bron is landelijke ODIN-data, uitgedrukt in fietskilometers per persoon per dag. Doelstelling is in lijn met de landelijke doelstelling van Tour de Force: 20% meer fietskilometers in 2027 ten opzichte van 2017.
Deze indicator wordt tweejaarlijks gemeten en gerapporteerd door middel van een fietsenquête onder inwoners. NB. Realisatie 2022 is bij beide indicatoren gecorrigeerd omdat de foutieve data waren geraadpleegd: resp. van 7,3 naar 7.4 en van 6,7 naar 6,8.
Voor de jaren 2021 en 2022 zijn de voorlopige cijfers (resp. 148 en 180) aangepast naar de definitieve cijfers. Het verschil tussen de definitieve cijfers en de voorlopige cijfers is te wijten aan een combinatie van een inhaalslag bij de politie en dat er problemen zijn geweest met de levering van de ongevallen data. Het aantal fietsslachtoffers in 2023 is een voorlopig cijfer. Landelijk zien we dat het aantal verkeersslachtoffers sterk stijgt in de afgelopen jaren; in Groningen is dat helaas niet anders. We blijven met onze maatregelen inzetten op het vergroten van de fietsveiligheid in onze provincie om de (Europese en nationale) doelen te behalen van nul slachtoffers in 2050.
De kwaliteit van het routenetwerk van recreatieve fietsverbindingen wordt gemonitord door middel van een tweejaarlijks onderzoek van het Landelijk Fietsplatform (Kwaliteitsmonitor fietsregio's). De onderzoeksmethode is in 2022 gewijzigd (met een trendbreuk als gevolg). Daarom (en door onzekerheid over de continuïteit van het onderzoek) is in de Begroting 2024 voorgesteld om de invulling van deze indicator te wijzigen ten opzichte van het Programma Mobiliteit; het doel blijft hetzelfde, maar de manier van meten wordt aangepast. Voorgesteld wordt om vanaf 2024 uit te gaan van het rapportcijfer dat inwoners van onze provincie het fietsknooppuntennetwerk geven. Dit rapportcijfer meten we door middel van de fietsenquête die we als provincie zelf tweejaarlijks uitvoeren.
Deze indicator wordt driejaarlijks gemeten en gerapporteerd door het Routebureau Groningen.
Deze informatie wordt jaarlijks opgevraagd bij het Routebureau Groningen.
De vaarwegennota wordt nog vastgesteld, en daarna vindt de uitvoering van beleid plaats. Dit is nog niet gereed in 2025, waardoor er voor 2025 geen streefwaarden opgenomen kunnen worden.

Bestaande prioriteiten

Prestatie	Voort-gang	Toelichting
We gaan het programma Doortrappen uitrollen in de hele provincie. Met dit programma stimuleren we alle ouderen zo lang mogelijk veilig en zelfstandig te blijven fietsen. Onze inzet is om in drie jaar 23.000 senioren in Groningen te bereiken. De nadruk van het Doortrappen programma ligt in 2023, waarbij we in elke gemeente diverse activiteiten uitvoeren.	groen	Zoals gemeld in Jaarstukken 2022 is het doel bijgesteld. In de periode 2022-2025 willen we 15.000 ouderen bereiken. Het programma Doortrappen verloopt zoals gewenst. In 2023 zijn in de hele provincie in totaal 9000 Groningse senioren bereikt. Hiermee zitten we op 60% van het gewenste bereik dat eind april 2025 behaald moet zijn. Er zijn 217 activiteiten geweest zoals workshops, fietstochten en trainingen. Daarnaast zijn er 87 voorlichtingsactiviteiten geweest en werd een algemene communicatie-campagne ingezet om ouderen zo lang mogelijk veilig en zelfstandig op de fiets te krijgen en houden. Om Doortrappen langdurig te bestendigen in de gemeenten zijn er bijeenkomsten geweest om het netwerk van vrijwilligers en uitvoerders te versterken.
De succesvolle aanpak van Groningen Bereikbaar in en rondom de stad Groningen breiden we uit naar de hele provincie. In bijvoorbeeld het Westerkwartier en Winschoten organiseren we samen activiteiten om forenzen te verleiden de auto te laten staan en naar hun werkplek te fietsen.	groen	De geplande activiteiten liggen op schema. Zo zijn de eerste postcodescans uitgezet bij vijf grote organisaties. Daarnaast maken vier bedrijven gebruik van de fietsscan en werken we aan een campagne om de fietsscan te promoten. Het promoten van de fietsscan is gedaan bij 86 bedrijven, 4 bedrijvenverenigingen en 11 onderwijsinstellingen. Verder is er een uitbreiding van de toolkit voor werkgevers geweest en is er een prijsvraag voor de 'Fietswerkgever van het jaar' geweest. Drie Groningse bedrijven zijn hiervoor in het zonnetje gezet (groot, middelgroot en klein bedrijf).
We openen vier Kinderfietsroutes verspreid over de provincie.	groen	In 2023 hebben we vijf kinderfietsroutes geopend. Hierbij gaat het om routes in de gemeenten Groningen, Westerwolde, Veendam, Stadskanaal en Eemsdelta. In 2022 openden we al kinderfietsroutes in Het Hogeland en Westerkwartier. Inmiddels hebben we daarmee zeven kinderfietsroutes in onze provincie en er zijn nog twee routes in voorbereiding (in de gemeente Pekela en een tweede route in de gemeente Eemsdelta bij Delfzijl). In totaal zijn er meer dan 7000 gebruikers op de website geweest en er zijn ruim 3000 downloads geweest van de routeboekjes.
In het schooljaar 2022-2023 wordt op 30 scholen het HiBike-fietsspel uitgevoerd.	groen	HiBike is in het schooljaar 2022-2023 op 18 scholen afgerond. Hier zaten een aantal grote scholen bij, waardoor het bereik alsnog groot was. Voor het schooljaar 2023-2024 hebben we 30 aanmeldingen ontvangen. We verwachten daarom met vertraging alsnog probleemloos onze meerjarige doelstelling voor HiBike te bereiken. In het schooljaar 2023-2024 hebben in 2023 al 13 scholen het spel uitgevoerd. Hierbij gaat het in totaal om 38 klassen.
In 2023 breiden we ons in 2022 opgezette fietsgemeenschap verder uit. De fietsgemeenschap heeft tot doel om de samenwerking rondom het thema fiets te versterken tussen overheid, onderwijs, markt en belangenorganisatie (vanuit verschillende invalshoeken, zoals bereikbaarheid, gezondheid, sport en leefbaarheid).	groen	Op 24 januari 2023 is de fietsgemeenschap officieel van start gegaan onder de gezamenlijk gekozen naam 'Fietscommunity Groningen'. Op dit moment zijn er rond de 60 partijen uit de provincie (onder andere ANWB, UMCG en diverse gemeenten, maar ook zzp'ers). Op 1 juni 2023 vond de tweede bijeenkomst plaats en 26 september 2023 de derde. Per 1 juni is ook de community manager gestart die organisatorische, verbindende en aanjagende taken uitvoert. In de zomervakantie heeft het eerste Fietsfestival plaatsgevonden tijdens de Bauke Mollema Tocht, georganiseerd vanuit de Fietscommunity. In september 2023 hebben wij een subsidieregeling opengesteld voor initiatieven uit de Fietscommunity Groningen. Inmiddels is er één aanvraag gehonoreerd, dit betreft het maken van een documentaire over de fietshelm. Twee aanvragen zijn daarnaast in concept binnen.
Samen met gemeenten gaan we de capaciteit en de kwaliteit van fietsenstallingen verbeteren bij hubs en bushaltes. Dit doen we op basis van actuele telgegevens van oktober 2022. Op moment van schrijven zijn de details nog niet bekend.	groen	Op basis van de tellingen bij alle provinciale bushaltes en hubs is geconstateerd dat het aantal stallingsplaatsen niet overal voldoende is. Op een aantal plaatsen is ook de kwaliteit van de rekken onvoldoende of er ontbreekt een overkapping. In 2024 worden bij 15 provinciale haltes in totaal 52 overkapte en 86 niet overkapte stallingsplaatsen gerealiseerd. Voor de hubs wordt met de gemeenten met maatwerk financieel bijgedragen aan het op orde brengen van de stallingen. Er is een eerste subsidieaanvraag ingediend door de gemeente Groningen voor de uitbreiding van stallingen op de P+R's Haren, Meerstad en Reitdiep. Het plan voor deze hubs bevat in totaal 236 extra overkapte stallingsplaatsen en 20 extra fietskluizen. Voor de stallingen bij overige gemeentelijke haltes konden gemeenten in het najaar gebruik maken van een subsidieregeling, gebaseerd op 50% cofinanciering door de provincie. Vijf gemeenten hebben een subsidie ontvangen, hiermee worden in de komende twee jaar 225 overkapte en 191 niet overkapte stallingsplaatsen aangelegd.
Samen met gemeenten, ProRail en NS-stations breiden we bij 7 treinstations het aantal fietsenstallingen in totaal met bijna 2.000 plaatsen uit.	oranje	Na de uitbreiding op station Europapark (600 extra fietsparkeerplekken) en op station Hoogezand-Sappemeer (220 plekken) wordt door ProRail met de provincie en de betreffende gemeenten gewerkt aan extra stallingen op de stations Bedum (108 extra plekken), Grijpskerk (40 extra plekken), Martenshoek (80 extra plekken) en Winschoten (200 extra plekken). Vanwege de sterk gestegen kosten en de gewijzigde prognosecijfers op de stations, zijn er nieuwe aantallen te realiseren stallingen bepaald. De ontwerpen zijn afgerond en momenteel wordt de cofinanciering afgestemd. Verder wordt gewerkt aan de beheer en onderhoud overeenkomsten en worden afspraken gemaakt over handhaving. De gewijzigde prognosecijfers zorgen voor vertraging. De uitvoering zal in 2024 plaatsvinden, in plaats van 2023. Twee stallingen worden later meegenomen in andere projecten: Spoorzone (Groningen Hoofdstation 1000 extra plekken) en Spoorlijn Veendam-Stadskanaal (Veendam 277 extra plekken).
We verbeteren de verkeersveiligheid door 13 fietsoversteken over provinciale wegen (deels in combinatie met groot onderhoud) te realiseren, onder andere door de aanleg van een middelgeleider zodat fietsers in twee etappen kunnen oversteken. Dit gaat om oversteken op de: N999 (2 oversteken) N994 (2 oversteken) N355 (2 oversteken) N361, N991 (2 oversteken) N996 (2 oversteken) N962 N386.	groen	In totaal zijn veertien fietsoversteken verder uitgewerkt tot een definitief ontwerp. De planning per oversteek is afhankelijk van zaken als benodigde afstemming met de omgeving, grondaankoop, bomenkap, verleggen kabels en leidingen en de combinatie met uitvoering van groot onderhoud. In 2023 zijn drie fietsoversteken gerealiseerd: N355 Heirweg bij Visvliet; N355 Bindervoetpolder (N388) bij Grijpskerk; N991 Zeesluizen bij Farmsum. De overige fietsoversteken worden uitgevoerd in 2024 en 2025.
We stellen samen met partners een wandelagenda op. Deze bevat eisen waaraan verschillende type wandelroutes moeten voldoen alsmede een overzicht van de verbetermogelijkheden voor de korte termijn (quick-wins). Daarbij kijken we met name naar wandelroutes van/naar hubs, treinstations en bushaltes. Daar waar wandelroutes bij lopende projecten of beheer als quick-win meegenomen en geïntegreerd kunnen worden, en dit past binnen de beschikbare middelen voor wandelen, zullen wij dit doen.	groen	Bij het opstellen van het Programma Mobiliteit zijn er voornamelijk recreatieve doelen gesteld, dus was de naam 'wandelagenda' een logische keuze. In de ontwikkeling van de agenda is een breder perspectief gekozen; ook de voetganger in de keten en de veiligheid en het stimuleren van lopen, worden meegenomen. Daarom wordt deze agenda nu en in de toekomst 'loopagenda' genoemd. Wij hebben alle informatie verzameld die nodig is voor het opstellen van de loopagenda. Omdat lopen een nieuw beleidsveld is en Groningen de eerste provincie is die 'loopbeleid' opstelt, vergde de inventarisatie meer tijd dan gedacht. De concept loopagenda is opgesteld en besproken met diverse stakeholders waaronder de gemeenten. Bestuurlijk geven de gemeenten aan de plannen uit de loopagenda te steunen.

Regulier

Prestatie	Voort-gang	Toelichting
Uitbreiden dashboard fietsmonitoring binnen de Staat van Groningen. Op dit dashboard wordt alle relevante data rondom het thema fiets verzameld. Uitgangspunt is dat alle data voor iedereen openbaar toegankelijk is. In september 2021 is de eerste versie van de monitor opgeleverd; de komende jaren blijven we dit dashboard uitbreiden. Eind 2022/begin 2023 worden de actuele fietstellingen hieraan toegevoegd.	oranje	De Staat van Groningen is voor het verwerken van de fietstellingen afhankelijk van een landelijk platform, waarbij een technische uitdaging zit. De verwachting is dat we in de loop van 2024 de fietstellingen kunnen publiceren op De Staat van Groningen. Deze data kan dan samen met de update van de fietsmonitor (vanuit nieuwe data van het CBS en de periodieke fietsenquête) gepubliceerd worden. De resultaten van de jaarlijkse fietstellingen zijn (via Excel: minder gebruiksvriendelijk) al wel beschikbaar voor provincie en gemeenten. Hierdoor is de impact van deze vertraging klein.
Continuering inzet fietsmakelaar: De fietsmakelaar heeft de rol om gemeenten te ondersteunen en enthousiasmeren op het gebied van fietsbeleid.	groen	Vanwege capaciteitsproblemen is in het eerste kwartaal van 2023 weinig inzet gepleegd op dit onderwerp. Per 1 juni is de capaciteit bij fietsbeleid weer op orde en is deze rol weer opgepakt. In het najaar is een ronde gemaakt langs alle gemeenten. Hierin is besproken wat er momenteel speelt bij gemeenten en waarin de provincie kan ondersteunen. Contactpersonen bij de gemeenten zijn positief over de rol van de fietsmakelaar.

Bijdrage Verbonden partij aan beleidsdoel

Prestatie	Voort-gang	Toelichting
N.v.t.