Rente
Het rendement dat de provincie genereert over de uitgezette middelen is opgebouwd uit rentebaten van zowel de geldmarkt als de kapitaalmarkt. Het verschil tussen deze markten is de looptijd. De middelen die via de geldmarkt worden uitgezet hebben looptijden tot één jaar. De middelen die via de kapitaalmarkt worden uitgezet hebben looptijden vanaf één jaar. Om na te gaan wat de resultaten zijn van de provincie ten opzichte van de markt wordt gewerkt met een benchmark. Voor de geldmarkt is dat de driemaands Euribor en voor de kapitaalmarkt de tienjarige staatsleningen. Daarnaast is de benchmarkt een maatstaf voor verwachte en gerealiseerde renteontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Gerenommeerde marktpartijen geven hiervoor zowel prognoses en ook de realisaties weer.
Geldmarkt
De Europese Centrale Bank (ECB) richt zich voornamelijk op het handhaven van prijsstabiliteit en beslist over de officiële rentetarieven in het eurogebied. In juli 2022 is de ECB-rente voor het eerst in elf jaar weer verhoogd met 0,50%, waardoor de rente niet langer meer negatief is. Sindsdien zijn de officiële tarieven in relatief grote stappen verder gestegen. De beleidsrente waartegen banken konden lenen bij de ECB bedroeg aan het begin van 2023 3,00% en de depositorente die banken 'ontvingen' van de ECB bedroeg 2,50%. Gedurende het jaar 2023 is de beleidsrente in een aantal stappen verder verhoogd onder invloed van inflatieverwachtingen en geopolitieke ontwikkelingen. De laatste stijging dateert van 20 september 2023 (+ 0,25%). Daarmee is de beleidsrente inmiddels opgelopen tot 4,50% en de depositorente tot 4,00%.
Als benchmark hanteert de provincie Groningen voor de geldmarktrente (kort geld) de driemaands Euribor. Deze benchmark is in 2023 gestegen van 2,16% in januari 2023 tot 3,91% per ultimo december 2023. Vanaf medio september 2022 is de rentevergoeding hiervoor - de euro short-term rate (€STR) - positief en eveneens opgelopen tot circa 3,91% ultimo 2023.
Kapitaalmarkt
Normaal gesproken is de kapitaalmarktrente meer nog dan de geldmarktrente afhankelijk van vraag en aanbod. Het opkoopprogramma van obligaties door de ECB heeft een drukkende werking op de kapitaalmarktrente gehad. Naast de renteverhogingen in 2023 is de ECB vanaf maart 2023 gestart met de afbouw van de obligatieportefeuille. Als benchmark hanteert de provincie Groningen voor de kapitaalmarktrente (lang geld) de rente van tienjarige staatsleningen. Deze rente was begin januari 2023 circa 2,76% en is gedurende het jaar met afwisselend dalingen en stijgingen opgelopen naar waarden rond de 3,30% begin oktober 2023. Sindsdien is onder invloed van afnemende inflatieverwachtingen ook de rente van tienjarige staatsleningen teruggelopen tot 2,27% per ultimo december 2023. Deze terugloop is ingegeven door de verwachting in de markt dat de ECB begin 2024 mogelijk al de beleidsrente zou verlagen. Inmiddels is de rente voor tienjarige staatsleningen per 20 februari 2024 weer opgelopen tot 2,69%.