Lasten en baten

Dataproject

De voortgang van het dataproject (realiseren van een dataportaal) is vertraagd vanwege de constatering tijdens de voorbereidingsfase dat provinciale data onvoldoende vindbaar en toegankelijk zijn om een dataportaal effectief te kunnen benutten. Op basis van dit inzicht is in 2023 besloten om prioriteit te verlenen aan het adequaat inrichten van de onderliggende infrastructuur en governance. De verwachting is dat dit fundament in 2024 gerealiseerd zal worden, en gestart kan worden met ontwikkeling en implementatie van een dataportaal.

Implementatie Wet open overheid (Woo)

Een aantal zaken die voor 2023 gepland was, is vanwege landelijke prioritering doorgeschoven naar 2024. Voor de actieve openbaarmakingsplicht (een elftal categorieën) was de verwachting dat het krediet fors zou worden aangesproken, in de vorm van analyses, overhead, architectuur etc. Landelijk is de implementatie van deze categorieën echter achtergebleven en is anders geprioriteerd. Daarmee een schuif ontstaan van 2023 naar 2024. Daarnaast waren uitgaven verwacht op het gebied van informatiebeheer in relatie tot de Woo. Dit spoor binnen de Uitvoeringsagenda Digitalisering bevindt zich echter nog in de analysefase, waardoor er in 2023 minder kosten zijn gemaakt dan begroot.
Er wordt inmiddels extra ingehuurd ter voorkoming van een 'stuwmeer' in de Woo-verzoeken. Het was de bedoelding om deze extra inhuur al eind 2023 in te zetten, maar vanwege inwerkproblematiek was dat niet wenselijk en is dat eveneens doorgeschoven naar 2024.

Baten overhead

Deze baten betreffen het gedeelte overhead dat is gekoppeld aan de doorbelasting van uren aan medeoverheden voor onder andere het onderhoud aan, en de bediening van bruggen. De loonkosten van deze uren (maal tarief) komen ten gunste van de AKP-budgetten van de betreffende teams waar deze medewerkers werkzaam zijn. De component overhead wordt centraal gerealiseerd en komt ten gunste van de algemene middelen, dit omdat de kosten voor overhead ook ten laste komen van de algemene middelen. Omdat op voorhand niet valt in te schatten hoeveel uren exact worden doorbelast, wordt op deze post niet apart begroot en is het verschil dus uitsluitend de realisatie in het kalenderjaar. Het saldo komt ten gunste van het rekeningresultaat.

IPO-bijdrage ICT

De opgevraagde bijdrage vanuit het IPO is dit jaar lager uitgevallen dan begroot.

Informatiebeveiliging (ovb)

Er is in juni 2023 een bestuurlijke toezegging gedaan voor het uitvoeren dan een onderzoek naar cyberweerbaarheid in relatie tot het weerstandsvermogen. Dit onderzoek heeft vertraging opgelopen en is pas gereed in april 2024.
Daarnaast is bij de decembercirculaire 2022 een taakmutatie cyberweerbaarheid van € 66.917 door het ministerie van BZK gegeven aan onze provincie, bedoeld om te ondersteunen bij de realisatie van de ISO27001- en BIO-certificering. Dit budget is pas bij de Najaarsmonitor 2023 in de begroting van 2023 opgevoerd. De uitvoering van risicoanalyses, metingen op BIO-compliance en inrichten van disaster recovery vindt daarom pas plaats in 2024. De niet bestede middelen worden via bestemming van het rekeningresultaat overgeboekt naar 2024.

IP-projecten

De onderbesteding wordt verklaard doordat de lasten van een aantal projecten in 2024 vallen, terwijl deze volledig waren begroot in 2023. De niet bestede middelen worden verrekend met de reserve Automatisering.

Buitengewoon onderhoud

De lasten zijn lager uitgevallen dan begroot omdat een deel door groot onderhoud gedekt is vanuit de kapitaalgoederen en we minder verstoringen hebben gehad in 2023.

Betere informatievoorziening

Doel van dit project is dat de interne communicatie verbeterd wordt door in het provinciehuis op een laagdrempelige manier relevante informatie te delen met behulp van zogenaamde narrowcasting. Het project heeft lang stil gestaan door de coronacrisis en de invoering van het hybride werken. In 2023 is de analyse opnieuw uitgevoerd en is alsnog gestart met het aanbesteden. De verwachte planning is dat we voor de zomer van 2024 de narrowcasting live hebben.
De niet bestede middelen vallen vrij ten gunste van het rekeningresultaat.

Exploitatie ICT

In 2023 hebben we een tijdelijke inkoopstop gehad bij onze hardware- leverancier wegens het vroegtijdig bereiken van de totale uitnutting van deze aanbesteding. Hierdoor is er geruime tijd geen mogelijkheid geweest om hardware aan te schaffen.
Een ander deel van de reden voor de onderbesteding komt door lagere investeringen dan begroot in 2022 en eerder, waardoor de afschrijvingslasten lager zijn uitgevallen dan begroot in 2023. De niet bestede middelen worden verrekend met de reserve Automatisering.

Overig

Uitkering Provinciefonds

In de decembercirculaire 2023 van het Provinciefonds zijn de volumes van een aantal verdeelmaatstaven ten opzichte van de septembercirculaire geactualiseerd. Dit heeft tevens geleid tot een aanpassing van de uitkeringsfactor. Daardoor is de uitkering 2023 met € 0,23 miljoen toegenomen. Daarnaast is de buffer van € 0,5 miljoen, die wij in het kader van een behoedzaam scenario met betrekking tot de uitkering aanhouden, vrijgevallen. Het voordelig saldo komt ten gunste van het rekeniningresultaat.

BTW-compensatiefonds

Voor een aantal partijen vordert de provincie de btw terug via het BTW-compensatiefonds (doorschuif btw). Een deel van deze btw komt ten gunste van de provincie, dit is hoger uitgevallen dan vooraf ingeschat. Reden hiervoor is dat er bij het opstellen van de begroting voorzichtig is begroot, omdat vooraf lastig te bepalen is hoeveel btw de provincie terug kan vorderen voor andere partijen én deze ten gunste komt van de provincie. Het saldo komt ten gunste van het rekeningresultaat.

Opbrengsten opcenten motorrijtuigenbelasting

De opbrengsten vanuit de opcenten motorrijtuigenbelasting zijn volledig afhankelijk van de samenstelling van het wagenpark binnen de provincie. Dit betreft voertuigen die binnen de provincie geregistreerd staan en waarover opcenten op de motorrijtuigenbelasting wordt geheven. Hoewel de totale omvang van het wagenpark is toegenomen in 2023 (+ 1,7%) zien we een afname van het aantal voertuigen dat volledig wordt belast (onder andere door de vrijstelling van elektrische voertuigen).

Onvoorziene uitgaven

Het budget voor onvoorziene uitgaven (totaal € 250.000) is in 2023 belast met € 150.000 voor een garantstelling voor het Bevrijdingsfestival in Groningen. Er zijn geen redenen geweest om het restant van deze post te belasten. De niet bestede middelen (€ 100.000) vallen vrij ten gunste van het rekeningresultaat.

Stelpost opgave Natuur en stikstof

Deze middelen hebben betrekking op landelijke transities waarbij er nog onzekerheid is over de rol die het Rijk ziet voor de provincie. Veel uitvoeringskosten hebben we in 2023 kunnen declareren bij het Rijk via diverse specifieke uitkeringen van het Rijk (SPUK's). De niet bestede middelen vallen vrij ten gunste van het rekeningresultaat.

Voorziening Investeringsfonds Groningen

Uit de jaarrekening 2023 van Investeringsfonds Groningen BV (IFG) blijkt dat over 2023 een positief resultaat is gerealiseerd van € 1,0 miljoen. Aangezien de marktwaarde van de deelneming in IFG lager is dan de boekwaarde is voor dit verschil in het verleden een voorziening getroffen. Als gevolg van het positieve resultaat in 2023 valt er € 1,0 vrij ten gunste van het rekeningresultaat.
In 2023 heeft IFG € 4,4 miljoen aan dividend uitgekeerd. Wij hebben op basis van de jaarrekening 2022 van IFG deze dividenduitkering als bate verwerkt in de bijgestelde begroting 2023. Bij de tijdelijke uitbreiding van het fondsvermogen met € 20 miljoen is afgesproken dat deze tijdelijke uitbreiding zou worden terugbetaald uit de eerste opbrengsten uit exits en dividendopbrengsten.
Het is achteraf gezien niet juist geweest om de dividenduitkering als bate in de exploitatie 2023 te verwerken omdat het geen winstuitkering is, maar een voorschot op de toekomstige terugbetalingsverplichting van de nog te trekken aanvullende middelen van € 20 miljoen. Daarom hebben wij de € 4,4 miljoen toegevoegd aan de voorziening. Bovenstaande leidt per saldo tot een nadelig effect van € 3,4 miljoen.

Voorziening deelneming NOM

Op basis van de jaarrekening 2023 van de N.V. NOM blijkt dat de marktwaarde van het aandeel van de provincie in de NOM ultimo 2023 hoger is dan de oorspronkelijke verkrijgingsprijs en agiostortingen. Daarom is de voorziening in 2023 vrijgevallen ten gunste van het rekeningresultaat.

Rente en kosten nazorg stortplaatsen

Het rendement van de nazorg gesloten stortplaatsen is € 3,9 miljoen meer dan geraamd. Dit komt door de meeropbrengst van het garantieproduct van circa € 1,2 miljoen en het rendement van de belegging in het duurzame aandelenfonds van circa € 2,7 miljoen. Dit fonds wordt op balansdatum 31 december jaarlijks gewaardeerd tegen de dan geldende marktwaarde en leidt tot een hogere marktwaarde van het fonds op balansdatum.

Rente en kosten langlopende lening u/g

Bij de renteraming zijn abusievelijk de rentebaten van het aflopende garantieproduct volledig geraamd als rentebaten van de provincie, terwijl 50% van de opbrengst voor de provincie is en 50% voor de nazorg gesloten stortplaatsen.

Rente en kosten deposito's medeoverheden > 1 jaar

Nadat de renteraming is aangeleverd zijn nog twaalf leningen aan medeoverheden verstrekt waardoor € 1,2 miljoen meer rentebaten zijn gegenereerd dan geraamd.

Rente en kosten Investeringsfonds Groningen

De provincie Groningen heeft in 2015 het Investeringsfonds Groningen B.V. (IFG) opgericht om het mkb te versterken. Hiervoor is € 60,0 miljoen beschikbaar gesteld. Uitbetaling geschiedt op basis van trekkingsverzoeken in de vorm van agiostortingen. In 2023 hebben geen trekkingen plaatsgevonden. Het saldo van de trekkingen blijft daardoor per 31 december 2023 ongewijzigd € 29,5 miljoen. Het verschil met de raming is ontstaan door een lager rentepercentage.

Rentebaten lening Fonds Nieuwe Doen

De provincie heeft aan Fonds Nieuwe Doen (FND) een subsidie in de vorm van een lening verstrekt van maximaal € 48,0 miljoen voor het verstrekken van leningen aan derden. Begin juli 2023 is besloten om een aanvullende subsidie te verstrekken in de vorm van een lening van maximaal € 24,0 miljoen. In totaal bedraagt de subsidie in de vorm van een lening daarmee maximaal € 72,0 miljoen. De bedragen voor die leningen worden verstrekt middels trekkingsverzoeken. In 2023 heeft FND 2 trekkingsverzoeken ingediend voor totaal € 8,7 miljoen. Het saldo van de verstrekte lening aan FND bedraagt per 31 december 2023 € 36,7 miljoen. De provincie brengt over deze lening de rente in rekening op basis van de driemaands Euribor. Door de stijging van de rente in 2023 zijn de rentebaten hoger dan geraamd.

Rentebaten lening Nesec

De provincie heeft besloten om te participeren in het Nesec scheepsbouwfonds voor een bedrag van maximaal € 15,0 miljoen door middel van het verstrekken van een lening. De periode van beschikbaarheid was tot en met 31 december 2022. In 2023 heeft Nesec circa € 2,0 miljoen afgelost. Het saldo van de lening bedraagt daarmee per 31 december 2023 € 10,4 miljoen. De renteafspraken van deze lening zijn als volgt: over de opgenomen middelen tot 14 september 2022 2,90% betalen (€ 2,8 miljoen) en over de opgenomen middelen op en na 14 september 2022 de driemaands Euribor met een opslag van 0,90%. Doordat de rentevergoeding over het grootste deel van de lening gekoppeld is aan de 3 maands Euribor en de driemaands Euribor in 2023 is gestegen met circa 1% zijn meer rentebaten ontvangen dan geraamd.

Rentebaten kasgeld medeoverheden

De provincie Groningen heeft aan medeoverheden kortlopende deposito's verstrekt. In de raming is hiermee geen rekening gehouden.

Rentelasten rekening-courant SNN

De provincie Groningen beheert naast haar eigen middelen ook middelen van derde partijen. Het gaat hierbij onder andere om het SNN. Doordat het gemiddeld saldo van de rekeningen-courant van het SNN lager was en ook het doorberekende rentepercentage lager was dan geraamd is de doorberekening van de rentebaten lager uitgevallen waardoor de rentelasten voor de provincie lager uitvallen.

Rentelasten rekening-courant SNN Diensten voor Derden

De provincie Groningen beheert naast haar eigen middelen ook middelen van derde partijen. Het gaat hierbij onder andere om SNN Diensten voor Derden. SNN voert naast haar eigen programma's en regelingen ook diensten voor derden uit. Het gaat hier onder andere om de subsidieregeling Waardevermeerdering. Doordat het gemiddeld saldo van de rekeningen-courant van SNN Diensten voor Derden hoger was is de doorberekening van de rentebaten hoger uitgevallen waardoor de rentelasten voor de provincie hoger uitvallen.

Rentelasten rekening-courant Regio Groningen-Assen

De provincie Groningen beheert naast haar eigen middelen ook middelen van derde partijen. Het gaat hierbij onder andere om Regio Groningen-Assen (RGA). Doordat het gemiddeld saldo van de rekening-courant van RGA en ook het doorberekende rentepercentage hoger waren dan geraamd is de doorberekening van de rentebaten hoger uitgevallen waardoor de rentelasten voor de provincie hoger uitvallen.

Rentebaten schatkistbankieren

Een aanzienlijk deel van de middelen zijn uitgezet via 's rijks schatkist via het schatkistbankieren. Het verschil ten opzichte van de raming is ontstaan door een behoorlijke toename aan beschikbare kortlopende middelen, voornamelijk veroorzaakt door het SNN en het SNN Diensten voor Derden.

Rentebaten lening SHINE Medical BV

De provincie heeft aan SHINE Medical BV een lening verstrekt van € 4,0 miljoen inzake het project Productiefaciliteit medische isotopen. Afgesproken is dat maandelijks de rente wordt bijgeschreven op de hoofdsom van de lening. In 2023 is maandelijks rente bijgeschreven tot een totaal van circa € 0,3 miljoen. Het saldo van de lening bedraagt daarmee per 31 december 2023 € 4,6 miljoen. In de raming is geen rekening gehouden met deze rentebaten.

Rentebaten Nationaal Restauratiefonds GRRG en RORG

De provincie verstrekt via het Nationaal Restauratiefonds (NRF) subsidies inzake Regulier Onderhoud Groningen (RORG) en Groot onderhoud en Restauratie Rijksmonumenten Groningen (GRRG). Het NRF vergoedt de provincie rente over het saldo van de rekeningen-courant. Deze rentebaten zijn niet geraamd.