7.3. Bestuurlijke samenwerking en toezicht

Resultaat 2023

• Ons nieuwe college van Gedeputeerde Staten werkt niet meer met gebiedsgedeputeerden. De gedeputeerden hebben geïnvesteerd in bestaande en nieuwe relaties.

• In 2023 hebben ambtelijke werkgroepen gewerkt aan de realisatie van wensen en afspraken. Daarnaast hebben wij samen met de gemeenten en waterschappen meegedaan het (landelijke) onderzoek door RUG en Berenschot naar Bestuurlijk Regionale Ecosystemen. Dit leverde eind 2021 een rapport op met analyse en aanbevelingen, dat aan raden en uw Staten is toegezonden. Een ambtelijke en bestuurlijke groep werkt permanent aan de implementatie van de aanbevelingen.  

• Op basis van de richtinggevende uitspraken door de Staten is in 2022 de Expeditie Participatie gestart, waarbij gesprekken worden gevoerd tussen Statenleden, gedeputeerden, inwoners en ambtenaren. Deze vormden onder andere input voor de notitie Werken aan Participatie die in december 2022 door uw Staten is vastgesteld. In 2023 is gewerkt aan de implementatie van de voorstellen.  

• De pilot 'Digitale democratie' in samenwerking met het ministerie van BZK en VNG in het kader van programma Democratie in Actie, gericht op de totstandkoming van een online participatieplatform voor de provincie en de Groninger gemeenten, is gecontinueerd. De online-participatieplatforms die zijn gerealiseerd worden sinds 2021 gebruikt bij provinciale en gemeentelijke participatieprocessen, zoals de A7/N33 en de Omgevingsvisie.

• Samen met Groninger gemeenten vormen we de werkgroep Participatie en bouwen we aan een provinciaal (leer)netwerk van participatie- en democratie-professionals. We stemmen processen af en delen kennis en 'good practices', die een plek krijgen in lopende participatieprocessen. Met de werkgroep is een Werkdag Participatie 2023 georganiseerd, die in het teken stond van het samenspel met inwoners rond de Toekomstagenda Groningen en Nij Begun.  

• Voorjaar 2022 is de Expeditie Participatie gestart, in 2022 is de Werkplaats gerealiseerd en is de participatieleidraad door uw Staten vastgesteld. In de aanloop naar de verkiezingen voor Provinciale Staten en de waterschappen op 15 maart 2023 is de Week van de Democratie georganiseerd waarin met een vijftigtal activiteiten door de hele provincie heen participatie onder de aandacht is gebracht.

• Een ambtelijk team (met leden van gemeenten, waterschappen, de Vereniging van Groninger Gemeenten en de provincie) werkt aan de kwaliteit van het openbaar bestuur, op basis van het onderzoek Bestuurlijk Regionale Ecosystemen (BRE) en de Ronde Kwaliteit Openbaar Bestuur (KOB). Er is in 2023 veel geïnvesteerd in de ambtelijke en bestuurlijke samenwerking tussen de verschillende Groningse overheden bij het proces dat rond de Toekomstagenda Groningen en Nij Begun is opgestart.

• Er wordt permanent geïnvesteerd in het versterken en verdiepen van relaties en samenwerking met de medeoverheden; de gemeenten (en die tussen gemeenten onderling), waterschappen en het Rijk.

• Afwegingskader, tools en werkwijzen voor (digitale) participatie en inspraak worden in de organisatie verankerd en vastgelegd en gehanteerd, op basis van de door uw Staten vastgestelde nota Werken aan Participatie. Wij geven invulling aan het experimenteren met innovatieve draagvlak- en participatie-instrumenten (incl. evaluatie daarvan). Het online-participatieplatform 'Stem van provincie Groningen' dat in 2021 is gelanceerd, is voor verschillende processen zoals A7/N33 en de Omgevingsvisie in gebruik. De Werkplaats Participatie is ingericht, om de kwaliteit van participatieprocessen te borgen. Dit is een doorlopend proces.

• De domeingesprekken Archief en informatiebeheer, Ruimtelijke ordening, Gebouwd erfgoed en archeologie, Huisvesting vergunninghouders en Wabo met de toezichthouders van de provincie en de gemeentelijke vakdeskundigen op deze domeinen van de gemeenten Groningen, Het Hogeland, Pekela, Veendam en Westerkwartier hebben plaatsgevonden. De geactualiseerde plannen zijn door ons college vastgesteld op 13 juni en naar de gemeentebesturen verstuurd. In oktober startten de actualiseringsgesprekken met de gemeenten Eemsdelta, Midden-Groningen, Oldambt, Stadskanaal en Westerwolde. Ook zijn we met het waterschap Hunze en Aa's gestart met gesprekken over een maatwerktoezichtsplan. Die hebben geresulteerd in het eerste maatwerkplan. Ons college heeft de geactualiseerde plannen voor deze gemeenten en het eerste plan voor het waterschap Hunze en Aa's vastgesteld op 12 december 2023.

• De provinciale toezichthouders hebben voor hun eigen domein doorlopend, maar in elk geval elk kwartaal, contact met de gemeenten over de voortgang van de gemaakte afspraken.

• Gesprekken over de inrichting van het maatwerk hebben voor Hunze en Aa's al geleid tot een maatwerkplan dat op 1 januari 2024 van kracht werd. Met Noorderzijlvest vinden de gesprekken plaats in het voorjaar, naar verwachting wordt het eerste toezichtsplan voor de zomer vastgesteld, samen met de geactualiseerde plannen voor de gemeenten Groningen, Eemsdelta, Het Hogeland, Midden-Groningen, Oldambt, Pekela, Stadskanaal, Veendam, Westerkwartier en Westerwolde. Op deze manier hebben we de overheden waarop ons college toezicht houdt in twee groepen verdeeld: ieder half jaar worden de plannen voor vijf gemeenten en één waterschap geactualiseerd.  

• De Wet digitale overheid (Wdo) is aangenomen maar artikel 17 b (dat over IBT gaat) zal niet in werking treden. De minister onderzoekt de mogelijkheid van een centrale toezichthouder.